Anar

Oko proroka. Czerwona limuzyna

Znakomita, choć wcale nie taka łatwa w odbiorze minipowieść. Wymaga bowiem znajomości mitów, symboli i motywów, występujących zarówno na wschodzie, jak i na zachodzie Europy, a także w Azji, krajach arabskich i w Indiach.

To powieść napisana przez erudytę dla podobnego sobie odbiorcy. Oko proroka jest jednocześnie powieścią tajemniczą i – w dużym stopniu – mistyczną, w której przeplatają się ze sobą światy duchów i ludzi, zaś życie i śmierć zdają się bardzo umowne. Nade wszystko jednak to opowieść o dualizmie ludzkiej natury.

Z recenzji Marcina Bradkego

Anar (ur. 1938) to wybitny azerbejdżański prozaik, dramatopisarz, tłumacz, scenarzysta. Jest narodowym pisarzem Azerbejdżanu, liderem pokolenia azerbejdżańskiej literatury lat 60. XX wieku. Jego utwory zostały przetłumaczone na ponad 30 języków świata. Jest laureatem prestiżowych międzynarodowych i krajowych nagród. Na podstawie jego scenariuszy powstały dziesiątki filmów fabularnych i dokumentalnych.

Fragment recenzji książki w czasopiśmie „Nowe Książki” (10/2016, s. 29):

Anar, sięgając po tradycyjne mitologemy i symbole, a także tworząc własne ich przedstawienia, tym razem konstruuje zajmujące narracje mitopodobne, najczęściej rozwijające się według logiki absurdu lub snu.
Co ważne, prozaik – w czym zdradza podobieństwo do Kafki – nie poprzestaje na kreowaniu paraleli mitologicznych. Jego mitotwórstwo jest żywotne i dynamiczne. Uniezależniło się od reliktów przeszłości i posiadło własną motorykę. (...)
Chwyt narracyjny Anara polega na ciągłym odwracaniu porządku żywych i martwych (co pozwala na przemianę dobra w zło lub odwrotnie). W minipowieści martwy budzi się do życia; w opowiadaniu żywy skazany zostaje na śmierć. Obie fabuły – Oka proroka i Czerwonej limuzyny – zyskały dzięki temu przedziwną właściwość. Koniec historii odsyła czytelnika na początek (ruch okrężny sugeruje zresztą sam autor w posłowiu do minipowieści).

Piotr Prachnio